Giác mạc chóp: Nguyên nhân và biến chứng nguy hiểm

Giác mạc chóp là tình trạng giác mạc mắt bị mỏng đi, gây suy giảm thị lực và kéo theo những biến chứng nguy hiểm khác. Cùng Patrick Eyewear tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị tình trạng này để bảo vệ thị lực và tránh biến chứng mù lòa vĩnh viễn nhé!

Giác mạc chóp là gì?

Giác mạc chóp là gì? Là tình trạng giác mạc mắt bị mỏng đi so với giác mạc ban đầu, kèm theo những triệu chứng khác thường ở bề mặt của giác mạc. Giác mạc nằm trước mắt của con người. Lớp nằm giữa giác mạc và dày nhất gọi là tổ hợp của collagen và nước, có tác dụng hỗ trợ cho giác mạc co giãn một cách linh hoạt và khỏe mạnh. Ngoài ra, nó còn có vai trò cố định hình dáng tròn đều cho giác mạc. Đôi mắt có thể nhìn rõ hay không phụ thuộc rất nhiều vào giác mạc, nếu giác mạc khỏe mạnh thì đôi mắt sẽ có tầm nhìn sắc nét và sinh động.

Giác mạc chóp là tình trạng mà giác mạc từ hình dáng tròn dần mỏng đi, sau đó lại phình ra có dạng tương tự như hình chóp (hình nón) không đều. Sự biến dạng này khiến cho các tia sáng khi hội tụ trên võng mạc bị mất đi tiêu điểm, dẫn đến hình ảnh mắt ghi nhận được sẽ méo mó, mờ và kém rõ nét. 

Giác mạc chóp gây ảnh hưởng đến các hoạt động sinh hoạt hàng ngày của con người như: đọc sách, lái xe, viết, may vá,…

Nguyên nhân gây giác mạc hình chóp là gì?

Cho tới thời điểm hiện tại chưa có một nhận định nào cụ thể về nguyên nhân dẫn đến sự biến dạng giác mạc hình chóp. Chỉ có những yếu tố gián tiếp tạo điều kiện thuận lợi cho giác mạc biến dạng từ hình tròn sang dạng chóp là: yếu tố môi trường, nội tiết thay đổi, yếu tố di truyền,…

Nếu xét về yếu tố di truyền, trong gia đình có tiền sử mắt bị giác mạc chóp thì những thế hệ sau đó sẽ có nguy cơ gặp tình trạng cao hơn so với người khác. Ngoài ra, những người bị mắc bệnh dị ứng như hen suyễn, eczema,… dễ bị tình trạng giác mạc chóp hơn. 

Ngoài ra, còn một số nguyên nhân khác:

• Tuổi tác: Giác mạc chóp là tình trạng xuất hiện nhiều ở lứa tuổi thanh thiếu niên và sớm hơn, hoặc có thể gặp ở những người ở tuổi dưới 30, ít gặp ở những người từ 40 tuổi trở lên.
• Người đang bị một số rối loạn khác: Theo nghiên cứu từ các nhà khoa học, giác mạc hình chóp có mối liên hệ mật thiết với một số rối loạn khác ở toàn thân. Do đó, người mắc hội chứng Ehlers-Danlos, hội chứng Down, viêm võng mạc sắc tố, hội chứng Marfan, khiếm khuyết tạo xương,… có nguy cơ mắc giác mạc chóp rất cao. 
• Viêm nhiễm: Người bị viêm nhiễm do hen suyễn, dị ứng, viêm mắt dị ứng hay chất kích thích cũng có khả năng mắc giác mạc chóp rất cao, do mô giác mạc dễ bị biến dạng và phá vỡ.
• Dụi mắt: Đây là thói quen rất nhỏ tưởng chừng như vô hại, nhưng nó có thể gây tổn thương đến giác mạc. Từ vết thương nhỏ này sẽ tạo ra điều kiện để hình thành giác mạc chóp và dẫn đến sự tiến triển nặng hơn. 
• Chủng tộc: Một cuộc nghiên cứu thực hiện trên 16.000 người mắc tình trạng giác mạc chóp, đã cho ra kết quả người da đen và Latinh sẽ có tỷ lệ mắc tình trạng giác mạc chóp cao hơn so với người da trắng 50%.

Triệu chứng giác mạc chóp là gì?

Giác mạc chóp xuất hiện ở độ tuổi thanh thiếu niên đến khoảng 20 tuổi. Không dừng lại ở đó, người bị giác mạc chóp sẽ phải gánh chịu những ảnh hưởng tiêu cực đến thị lực ở một bên hoặc cả hai bên mắt, trong 10 đến 20 năm. Và mỗi bên mắt sẽ có thể chịu những ảnh hưởng khác nhau.

Theo thời gian, nếu tình trạng giác mạc chóp không được điều trị và chăm sóc đúng cách thì các triệu chứng sẽ ngày càng chuyển biến xấu và phát sinh thêm nhiều biến chứng nguy hiểm khác. 

Giác mạc chóp sẽ tiến triển theo nhiều giai đoạn: 

Giai đoạn đầu của giác mạc chóp, chúng ta có thể nhận biết bệnh lý qua các triệu chứng sau:

• Mắt bị mờ.
• Hình ảnh bị méo, biến dạng so với bình thường (đường thẳng bị cong vẹo, lượn sóng).
• Mắt bị nhạy cảm với ánh sáng/ánh sáng chói. 
• Mắt sưng tấy hoặc đỏ kéo dài.

Giai đoạn cuối của giác mạc hình chóp sẽ dễ nhận biết, bởi khi đó các triệu chứng rất rõ ràng:

• Mắt tăng độ cận/loạn (giảm khả năng tập trung). Đo và cắt kính mới với tần suất nhiều hơn.
• Tầm nhìn bị mù mờ và biến dạng.
• Đeo kính áp tròng gây khó chịu và cộm mắt, kính áp tròng không có tác dụng trong giai đoạn này.

Theo các chuyên gia thì tình trạng giác mạc chóp sẽ tiến triển từ giai đoạn đầu đến giai đoạn cuối mất khoảng thời gian vài năm. Tuy nhiên, vẫn có ít trường hợp người bị giác mạc chóp tiến triển nhanh và khó lường trước được. Triệu chứng của giác mạc chóp điển hình nhất là mắt bị sưng lên một cách bất thường, trên giác mạc hình thành một số mô sẹo. 

Giác mạc hình chóp có nguy hiểm không?

Tình trạng giác mạc hình chóp gây biến đổi thị lực và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, người bệnh cần đeo kính hỗ trợ để khắc phục tình trạng trên. Tuy nhiên, việc đeo thường xuyên sẽ có những hạn chế ảnh hưởng đến công việc và cuộc sống của họ.

Vậy giác mạc hình chóp có nguy hiểm không? Câu trả lời là “có”. Nó không chỉ làm suy giảm thị lực, mà còn dễ dàng tạo sẹo giác mạc, nếu bệnh phát tiến triển nhanh có thể gây nhiều biến chứng khôn lường. 

Phần giác mạc bị biến dạng, có hình chóp to nhất thì sẽ có nguy cơ hình thành nên vết sẹo cao nhất. Nguyên nhân chính là do lớp lót trong giác mạc đã bị phá vỡ, tạo lối đi cho chất lỏng xâm lấn và len lỏi vào trong giác mạc, tình trạng này còn được gọi là phù nước. Vết sưng ở trên giác mạc theo thời gian có thể giảm dần, nhưng những mô sẹo thì vẫn để lại những di chứng lâu dài cho thị lực.

Bởi thế, khi mắt có sự thay đổi bất thường nào đáng nghi ngờ, hãy nên thăm khám bác sĩ tại các cơ sở hay phòng khám chuyên khoa mắt để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Chẩn đoán giác mạc hình chóp

Để phát hiện giác mạc hình chóp sớm nhất, bạn nên khám mắt định kỳ. Ngoài những bước thăm khám mắt chuyên nghiệp, các bác sĩ sẽ điều tra về thói quen sinh hoạt và tiền sử bệnh của gia đình và bạn để có thể đưa ra kết quả chính xác nhất, thì một số bước kiểm tra quan trọng cần thực hiện như:

• Kiểm tra kết cấu tổng thể bên trong và bên ngoài của đôi mắt
• Kiểm tra thị lực (từ khoảng cách gần đến xa, không gian mà mắt có thể quan sát rõ nhất).
• Chuyển động của mắt (đảo mắt lên xuống, trái phải).

Ngoài ra, còn có một số bước kiểm tra nâng cao khác: 

• Kiểm tra bằng đèn khe: Mắt sẽ được kiểm tra bằng đèn khe (thiết bị có ánh sáng đặc biệt, độ phóng đại cao). 
• Đo địa hình của giác mạc: Kiểm tra kỹ giác mạc bằng hình ảnh 3 chiều, phát hiện sớm những thay đổi nhỏ khó quan sát và kiểm tra bằng mắt thường. Đặc biệt nếu gia đình có bố mẹ gặp phải tình trạng giác mạc chóp, thì trẻ cần được tầm soát định mỗi năm và bắt đầu sau 10 tuổi. Cho dù kết quả đo địa hình của giác mạc hoàn toàn bình thường, thì vẫn nên kiên trì khám mắt định kỳ cho trẻ mỗi năm để có thể phát hiện sớm những triệu chứng của tình trạng giác mạc chóp, hạn chế các biến chứng nguy hiểm và tránh tình trạng tiến triển nặng hơn.

Điều trị giác mạc chóp như thế nào?

Giác mạc hình chóp có chữa được không? Hiện nay, y học ngày càng phát triển, đã cho ra đời nhiều phương pháp điều trị giác mạc chóp hiệu quả. Nhưng việc điều trị còn phụ thuộc nhiều vào mức độ của bệnh lý, tình trạng sức khỏe của người bệnh,... 

Nếu giác mạc chóp nhẹ, có thể dùng kính mắt điều chỉnh thị lực, kết hợp thêm kính áp tròng cứng hỗ trợ tầm nhìn được ổn định hơn.

Ngoài ra, còn một số phương pháp khác được bác sĩ áp dụng để khắc phục tình trạng giác mạc chóp là:

Liên kết chéo collagen

Liên kết chéo collage là phương pháp điều trị giác mạc chóp sử dụng đèn UV và thuốc nhỏ mắt chuyên biệt để củng cố các liên kết của giác mạc với đôi mắt, theo chiều hướng cứng hay phẳng lại, hạn chế sự biến dạng và phình lên thêm của giác mạc so với hiện tại. 

Đối với những ca sẹo giác mạc hay phình giác mạc nặng, không thể đeo kính áp tròng, thì việc phẫu thuật điều trị giác mạc chóp là giải pháp phù hợp nhất trong trường hợp này. Phương pháp được bác sĩ cân nhắc trong trường hợp này là: ghép giác mạc hoặc đặt vòng implant bên trong giác mạc.

Đặt vòng implant trong giác mạc

Vòng implant (miếng nhựa có hình lưỡi liềm), với kích thước nhỏ để có thể đặt trọn vào mắt người, để làm phẳng phần hình chóp phình lên của giác mạc.

Hình dáng của giác mạc sẽ được phục hồi, thị lực được cải thiện, làm chậm sự tiến triển xấu của bệnh lý. Giảm thiểu nhu cầu ghép giác mạc.

Ghép giác mạc

Ở giai giác mạc chóp nặng, đã hình thành sẹo và giác mạc quá mỏng, thị lực chỉ có thể được duy trì bằng việc ghép giác mạc. Sau phẫu thuật ghép giác mạc, người bệnh cần khoảng một năm để hồi phục hoàn toàn, có thể nhìn rõ bằng cách đeo kính áp tròng cứng. Vài năm sau đó, thì thị lực sẽ được hồi phục một cách hoàn toàn. 

Tuy nhiên, ghép giác mạc còn nhiều hạn chế bởi sẽ có một số biến chứng nguy hiểm xảy ra như: đào thải ghép, nhiễm trùng, giảm thị lực,…

Việc thăm khám mắt định kỳ để phát hiện sớm các biến chứng nguy hiểm và các bệnh lý khác điều chỉnh kính phù hợp. Khi đeo kính áp tròng, nên vệ sinh và bảo quản kính đúng cách, để đảm bảo cho mắt được an toàn.

Giác mạc chóp mổ cận được không?

Mổ cận là phương pháp sử dụng tia laser để điều chỉnh độ cong của giác mạc hoặc làm cho giác mạc mỏng đi. Vì thế, độ khúc xạ càng cao thì giác mạc càng mỏng. Vậy giác mạc chóp không thể mổ cận được.

Giác mạc chóp là tình trạng giác mạc bị mỏng đi và phình lên tạo thành hình chóp, làm cho độ cận và độ loạn tăng lên nhanh chóng. Vì thế, mổ cận là phương pháp không phù hợp cho người đang bị giác mạc chóp. Bởi phương pháp này không đem lại hiệu quả tốt, tình trạng giác mạc hình chóp sẽ có xu hướng trở nên nghiêm trọng và tiến triển khôn lường, tốn nhiều thời gian, chi phí khám chữa bệnh.

Người đang bị giác mạc chóp cần chú trọng việc điều trị sự phình lên của giác mạc, để hạn chế rủi ro và duy trì thị lực hiệu quả.

Hy vọng, qua bài viết này Patrick Eyewear đã giúp bạn hiểu rõ về giác mạc chóp là gì. Đây là một bệnh lý khá nguy hiểm, cần điều trị sớm để tránh những biến chứng nguy hiểm và có thể gây mù lòa vĩnh viễn. Hãy tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ để có kết quả điều trị tốt nhất nhé!